دانلود یکجای کل فایلها به صورت فشرده
بخش سوم کلاس آموزش مداحی
گام
قرار
گرفتن هشت نت پیاپی و متوالی در کنار هم به صورتی که فضای خاصی را ایجاد
نمایند یک گام گویند یا به طور عمومی تر هر گاه از یک نت به صورت پی در پی
و متصل حرکت کنیم تا به نت همنام و هم صدا (اکتاو) بالا یا پایین آن
برسیم ، یک گام اجرا کرد یم.
در بررسی هر گام تعداد نت ها و فواصل بین
آنها اهمیت زیادی دارد. نت مبدا در هر گام را شاهد یا تونیک آن گام گویند
که برای نامگذاری گام ، تونیک گام را در نظر میگیریم. مانند گام دو ، گام
ر و ... .
در گامهای مختلف هر درجه نت تونیک اهمیت بیشتری دارد و بعد از تونیک درجه پنجم که به آن نمایان نیز میگویند مورد اهمیت است .
2- گامهای دیاتونیک
......
فن یا تکنیک خواندن چیست؟ عبارت است از تسلط بر تنفس صحیح، داشتن حنجره ای کاملا آزاد ، قدرت به کارگیری آگاهانه حفره های تشدید صوت، مهارت در تلفظ دقیق کلمات و چالاکی عضلات مربوط به آن و رابطۀ آنها با تنفس و قدرت شنوایی دقیق اصوات و ادای صحیح آنها.
هنرمند کسی است که بتواند فن هنری را که آموخته است با استعدادها و قدرت خلاقه خود در هم آمیزد تا حقیقتی را که برای گفتن دارد به بهترین و مناسبترین وجه بیان کند. تکنیک خواندن عبارت است از تسلط بر فن خواندن ودر مورد مداح اهل بیت به کارگیری این فن برای بیان احساسات نهفته در یک مدح و به گونه ای آفرینش دوبارۀ آن هنگام خواندن.
از تعریف بالا میتوان این نتیجه را گرفت که پرورش خواندن عبارت است از انجام دادن تمرینهایی هدفمند، جدا از یادگیری یک مدح یا گوشه های یک دستگاه یا شعر برای فراگیری تنفس صحیح، آزادسازی صدا از هر گونه تنش مزاحم و بازدارنده، قوی کردی و متحرک کردن عضلات مربوط به گفتار ، پرورش شنیدن صحیح اصوات و ادای دقیق و تمیز آنها....
مداحان اهل بیت سرمایه عظیمی در دست دارند که باید در حفظ آن کوشا باشند. مداحی می تواند احساسات عاشورایی را بسیج کند و اهداف امام حسین(ع) را در قالب شعر در دلهای عزاداران به خصوص جوانان جای دهد اما این سرمایه ممکن است دچار آفاتی شود که به مواردی از آنها اشاره می کنیم:
1- خارج بودن اشعار از زبان "قال" یا زبان "حال"
توجه داشته باشید که اشعاری که میخوانید از زبان قال یا زبان حال خارج نباشد. زبان قال یعنی مطلب مدرک معتبری داشته باشد و زبان حال یعنی واقعاً حال امام حسین(ع) و اصحابش اقتضای اشعاری که می خوانید داشته باشد. باید شأن و منزلت امام حسین(ع) در محتوای اشعار حفظ شود. مثلاً وقتی می شنویم مداحی خطاب به امام حسین(ع) میگوید: یقین دارم که در دل آرزویی به جز دامادی اکبر نداری"! عاشورا از آن علو مقامش چقدر پایین می آید؟! این مداح نه تنها بر خلاف تاریخ حرف زده، چرا که آن حضرت ازدواج کرده بود، بلکه خودش را جای امام حسین(ع) حساب کرده و در واقع فکر و آرزوی خودش را بر زبان می آورد. و یا مداحی درباره امام زمان(ع) می گوید: نمی دانم تو آواره ی کدام بیابان هستی که من هم در آن آواره شوم.امام زمان(عج) که آواره نیست، آن حضرت در میان ما است، در میان محبان و شیعیان است. البته جا دارد از اشعار بعضی از شاعران متعهد معاصر قدردانی کنم که اشعار بلندی سروده اند و مداحان عزیز از اشعار بلند آنها استفاده کنند. به هر حال الحمدلله مداحانی با فکر بلند داریم که اشعار بسیار زیبایی می خوانند و اهداف مقدس امام حسین(ع) و مکتب اهل بیت و عشق به امام زمان(عج) را کاملاً پرورش می دهند.
2- بیان مسایل غلوآمیز
نباید مسایلی بر زبان مداحان جاری شود که بوی غلو می دهد. امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: "هلک فی رجلان، محب غال و مبغض حال"؛ "دو گروه درباره من هلاک شدند، آنها که غلو می کنند و ما را برتر از مقاممان معرفی می کنند و همچون خداوند می ستایند و دشمنانی که العیاذبالله به ما لعن می کنند. از این که این دو گروه همسنگ هم قرار داده شدند، معنایش این است که هر دو گروه در اشتباه میباشند. گاهی از گوشه و کنار زمزمههایی می شنویم که خیلی زننده است، "لا اله الا فاطمه الزهرا، یا لا اله الا زینب" کسی که این سخن را می گوید اگر بفهمد که چه می گوید استکانی که از آن چای می خورد را باید آب کشید. این حرفها علاوه بر این که خلاف تعلیمات اسلام است، اگر به گوش دشمنان برسد، که این روزها راحت منتقل می شود – میگویند این که ما می گفتیم شیعیان کافرند، دلیلش این سخنان است. البته ممکن است این ذاکرین بی اطلاع باشند که باید پیش کسوتهای مداحان و وعاظ محترم آنها را راهنمایی کنند.
در نام گذاری هیئتها هم دقت شود. بعضی نام "دیوانگان امام حسین" را بر هیئت خود می گذارند که وقتی مختصرش میکنند میشود هیئت دیوانگان! به جای این اسامی که آثار بدی دارد، نام "عاشقان"، "فدائیان"، "دلدادگان" و "خادمان امام حسین" را انتخاب کنید.
3- عدم بهرهمندی از آموزشهای لازم
وعاظ محترم در حوزهها درس می خوانند و پس از مرحله آموزش به وعظ می پردازند. همان طوری که منبر، ترکیبی از علم و هنر است، مداحی هم همین طور است، لذا برای مداحی هم آموزش دیدن لازم است. مداحان هم باید آگاهی و اطلاعات لازم را داشته باشند و هم این هنر را داشته باشند که چگونه بخوانند. اگر فقط بخشهای مربوط به هنرمندی را یاد بگیرند ولی از جنبه علمی آموزش نبییند، کم میآورند و نمیتوانند انجام وظیفه کنند. لذا خوب است مراکزی برای آموزش مداحان ایجاد شود و افراد عالم و شایسته آموزش دهند و افرادی که آگاهی لازم از مسایل اسلامی ندارند، وارد این کار نشوند.
با توجه به اینکه در تمام مجالس شبهای رمضان، ذکر
پایان شب زنده داران، دعا و درخواست حاجات، زمزمه و راز و نیاز با خداوند کریم
می¬باشد، از این رو ارائه همة آنها در مجموعه ممکن نبود، ولی در پایان، به طور
خلاصه بعضی از دعاهایی را که در اکثر مجالس، بیان می¬شد به عنوان نمونه
می¬آوریم................
امید آنکه خداوند عزوجل، نیاز همة مؤمنین و مؤمنات را برآورده و همه را عاقبت به
خیر گرداند.
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
امن یجیب المضطر اذا دعاه و یکشف السوء.
باسمک العظیم الاعظم، الاعز الاجل الأکرم بدم المظلوم یا الله!
یا الله یا رحمن یا رحیم، یامقلب القلوب، ثبت قلوبنا علی دینک و علی محبه الحسین
فی الدنیا و لاخر.
به فرق شکافتة امیرالمؤمنین(ع)، به خون به ناحق ریختة فاطمه(ع) ـ به خون سر شکستة
زینب کبر(ع) ـ به حق همة چهارده معصوم(ع) ـ به ناله¬های حجه¬بن¬الحسن(ع) ـ ارواح
العالمین لتراب مقدمه الفداء:
خدایا!
ـ ما را بیامرز و قلم عفو بر جرایم اعمال ما بکش.
ـ عاقبت ما را ختم به خیر فرما.
ـ آنی ما را از هل بیت(ع) جدا مگردان.
ـ لذت مناجات وشب زنده¬داری و دوری از گناه به ما عنایت فرما.
ـ ما را جزو سینه زنان و محبین اهل بیت(ع) قرار بده.
ـ آنچه اهل بیت(ع) به ویژه امام زمان(ع) برای ما می¬خواهند، در حق ما، به اجابت
برسان.
ـ ما را با ماه رمضان و شبهای لیله¬القدر، تا آخر عمرمان مأنوس قرار بده.
ـ احیای ما را متصل به احیای حضرت صاحب الزمان مهدی فاطمه (ع) بفرما.
ـ حب اهل بیت(ع) را بویژه امیرالمؤمنین(ع) را در نسل ما قرار بده.
ـ فرزندان ما را علی دوست قرار بده.
ـ ما را پاسبان و محافظ این ولایت قرار بده.
ـ به حق امام علی(ع) این ولایت را از ما مگیر.
ـ نامه اعمال ما را در لیله¬القدر بدست امام زمان(ع) پاک بگردان.
ـ اگر امسال سال آخر عمر ماست ما را با توبه ورساندن به اهل بیت(ع) همراه با ذکر
آنان بمیران.
ـ هر آنچه توطئه است بر علیه این ملت و انقلاب اسلامی و رهبر و حزب¬الله و... خنثی
بگردان.
ـ امت اسلامی ما، به خصوص جوانهای، ما را از گزند فساد آخرالزمان حفظ فرما.
ـ رهبر و مرجع تقلید ما «حضرت آیت الله العظمی خامنه¬ای» را از همه بلیات، مصون و
محفوظ بدار.
منظور از حنجره و صدای قوی، صدای بلند یا فریاد نیست، بلکه منظور حنجره و صدایی می باشد که پرقدرت و پر نیرو است. که اگر برنامه ای را اجرا کرد، خسته نشده و تواناییش را از دست ندهد. بعضی اشخاص با وجود داشتن صدای پرطنین و پرحجم، بعد از مدتی مداحی، تارهای صوتی آنها از کار می افتد و توانایی انجام فعالیت بیشتر را از دست می دهند. برعکس افرادی هم هستند که با وجود صدای کم حجم و نازک، دارای حنجره ی پرقدرت هستند. به طوری که تارهای صوتی آنها به زودی از کار نمی افتد و می توانند سالها مداحی کنند.....
تکرار و
تمرین پیش از خواندن روضه مطالب را در خانه تمرین و حفظ کنید تا هنگام خواندن دچار
اشتباه نشوید.................
آرامش خاطر
اگر بیمار، عصبانی، خسته و خواب آلود هستید و یا اگر دیر شده و شتاب زده وارد جلسه
شدید، فوراً مداحی را شروع نکنید. کمی بنشینید تا تمرکز حواس و آرامش خاطر پیدا
کرده و حالت تنفّستان طبیعی شود؛ چون خوب خ واندن در گرو آرامش خاطر و راحتی جسم
است.
در مرثیه خوانی باید حرکات روی حروف را بشناسید و به آنها توجه کامل داشته باشید. حرکات دو نوعند: حرکات کوتاه ( َ ِ ُ ) و حرکات بلند ( ). حرکات کوتاه در چند جا کشیده می شوند:............
-
در مرثيه خواني به « خدا » توکل کنيم. 2-
در مرثيه خواني توسل به معصومان و کمک از آنان بويژه حضرت فاطمهي زهرا و امام
حسين و حضرت مهدي - عليهمالسلام - را فراموش نکنيم. 3- در مرثيه خواني ، از
خاندان عصمت و طهارت - عليهمالسلام - با احترام ياد کنيم ، مثلا براي مرد (
عليهالسلام ) و براي زن ( عليهاالسلام ) را به کار بريم. 4- از خدا بخواهيم تا خاندان
عصمت و طهارت بويژه حضرت مهدي - عليهمالسلام - به جلسات مرثيه خواني ما عنايت
کنند و در اين گونه مجالس تشريف بياورند و چشمان گنهکار ما را به جمال دل آراي
خويش نوراني بفرمايند.
مداحی را بدون مقدمه چینی و زمینه سازی شروع نکنید وبه قول معروف فوری به گودال قتلگاه نزنید. چون روضه ی بدون مقدمه ناقص و کمرنگ است. همچنین سعی کنید برای خواندن، شروع خوب، گیرا و جذابی داشته باشید......
تعداد صفحات : 3